Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
czwartek, 28 marca 2024 21:24

Pokrycia i akcesoria dachowe

Dach to skomplikowana konstrukcja, składająca się z wielu elementów. Inwestorzy nie związani z branżą dekarską, łatwo mogą się w tym pogubić i mieć problem, jakie pokrycia i akcesoria wybrać na swój dach.
Pokrycia i akcesoria dachowe

Większość z nas, prywatnych inwestorów budujących własny dom, o tym, jak bogata jest oferta materiałów przeznaczonych do wykonania pokrycia dachowego, dowiaduje się dopiero wtedy, gdy planuje budowę, robi wstępne rozeznania i ustala szczegóły projektu. W naszym artykule, powstałym przy współpracy z Polskim Stowarzyszeniem Dekarzy Oddział Lublin, opisujemy dostępne możliwości oraz kryteria wyboru pokryć i akcesoriów dachowych.

 

Pokrycia dachowe – warianty

Pierwszy wariant jest względnie łagodny dla kieszeni. Dostępność i ekonomia – to krótka charakterystyka samonośnej blachy dachowej. Blacha jest samonośna, bo odporna na zewnętrzne obciążenia sił natury: wiatru, deszczu, śniegu, a także wytrzymująca ciężar chodzącego po niej człowieka.

Tego rodzaju blacha składa się z trzech warstw: stalowego rdzenia, zabezpieczającej go przed korozją warstwy ocynku oraz warstwy powłoki lakierniczej odpornej na niszczące oddziaływanie warunków atmosferycznych, włącznie z promieniowaniem słonecznym oraz dużymi dobowymi wahaniami temperatury. Każda z tych trzech warstw decyduje o żywotności blachy i wykonanego z niej pokrycia dachowego.

blacha-dachowa

Wytrzymałość samonośnego pasa blachy dachowej zależy od trwałości i elastyczności stalowego rdzenia, który nie może być ani zbyt twardy, ani zbyt miękki, ani zbyt kruchy. Sekret tkwi w samej stali oraz procesie jej wytopu i walcowania. Blacha na dachy powinna być wytopiona z mieszanki rudy żelaza (minimum 80%) i złomu (najwyżej 20%), bo tylko wtedy spełni wymagania wytrzymałościowe. Sam rdzeń, wykonany nawet z najlepszej stali, nie wytrzyma próby czasu w zetknięciu z niszczącymi siłami natury, które działają na każdy dach. Potrzebne jest tu zabezpieczenie powierzchniowe stali przez pokrycie jej warstwą cynku. Niestety, zabezpieczenie takie jest dobre, ale krótkotrwałe, ponieważ cynk utlenia się i z czasem warstwa zabezpieczająca zamiast chronić żelazo, zamienia się na jego powierzchni w proszek. By temu zapobiec, blachę ocynkowaną pokrywa się zewnętrzną powłoką lakierniczą. Powłoka ta ma za zadanie odciąć warstwę ocynku od powietrza i zapobiec niszczącemu procesowi utleniania. Dodatkowo chroni blachę przed działaniem czynników atmosferycznych, pełniąc też – oczywiście – funkcję dekoracyjną. Tego typu technologia zabezpieczenia powierzchni blach dachowych i blachodachówek powoduje, że należą one obecnie do długowiecznych pokryć dachowych. O ich popularności decyduje jeszcze jeden aspekt, mianowicie element dekoracyjny: blachodachówki mogą być formowane w różne wzory przypominające lub naśladujące tradycyjne dachówki, przy zdecydowanie bardziej bogatej palecie kolorystycznej. Nie muszą być też wykończone lakierem na pełny połysk, bo w ofercie producentów nie brakuje blachodachówek z powierzchnią matową, półmatową lub z powłoką gruboziarnistą. Gdyby tego było mało, od lat mamy na rynku blachodachówki z posypką mineralną, szczególnie popularne w lekkim budownictwie szkieletowym w Ameryce Północnej, Skandynawii i na Antypodach.

 

Z reguły tego typu blachodachówki wykonywane są z blachy stalowej ocynkowanej w mieszance cynku i aluminium, a następnie pokryte obustronnie warstwą epoksydową, w której zanurzone jest selekcjonowane drobno zmielone kruszywo mineralne. Całość zabezpiecza dodatkowa zewnętrzna warstwa lakieru z dodatkiem środka biobójczego. Jest to ważne, bo takie pokrycie jest zdecydowanie bardziej narażone od innych na zarastanie mchem i porostami.

 

Doświadczenia użytkowników domów pokrytych blachodachówką z kruszywem mineralnym wskazują, że tego rodzaju pokrycie, w odróżnieniu od blachodachówki, bardziej izoluje dom termicznie i akustycznie (mniej się nagrzewa podczas upałów i mniej wychładza podczas mrozów, a w czasie deszczu nie słychać każdej spadającej na blachę kropli).

pokrycia-dachowe-ahi-roofingCo więcej, mineralna posypka i dodatkowa warstwa epoksydowa nie zwiększają drastycznie ciężaru dachówki – jej średnia waga wynosi 7-8 kg/m2, podczas gdy lakierowanej blachodachówki 4-5 kg/m2.

Kolejny wariant to dachówka ceramiczna i dachówka betonowa. Są to pokrycia droższe od typowej blachodachówki. Nawet jeśli nie w cenie zakupu samego materiału, to w kosztach więźby i samego wykonania dachu. O ich wyborze decyduje u nas przede wszystkim tradycja. W polskim budownictwie, niezależnie od zmieniających się trendów, nadal bardzo silny jest nurt historyczny, oparty na stylu ziemiańskiego dworu krytego najczęściej gontem albo dachówką. Zaawansowana technologia produkcji przekłada się na trwałość tych pokryć, a to z kolei owocuje wieloletnią na nie gwarancją (nawet do 50 lat). Jeśli producenci starają się zwrócić czymś uwagę inwestora, to jest to raczej albo nowy kolor (i tak już w bardzo bogatej palecie), albo nowy profil (najczęściej nieznacznie różniący się dynamiką czy wysokością fali od produktów konkurencji), albo – i tu na ogół można najlepiej dostrzec różnice – coraz szerszą gamą dodatkowych elementów i akcesoriów tworzących system dachowy.

Dachówkami można pokryć praktycznie każdy dach, nawet o bardzo wymyślnym kształcie, z dużą ilością połaci, skosów, lukarn i innych elementów. Należy tylko pamiętać o ciężarze pokrycia, wymagającym odpowiednio wytrzymałej więźby oraz dobrze obliczonej i wypoziomowanej konstrukcji z łatami i kontrłatami, na których układa się dachówki. W odróżnieniu od blach i blachodachówek, nie trzeba ich przykręcać, bo każda dachówka ma na wewnętrznej powierzchni odpowiednie zagłębienia, tzw. zamki i wpusty, które przy dokładnym ułożeniu idealnie zazębiają się, tworząc bardzo szczelne pokrycie.

Ci, którzy sądzą, że ceramiczna czy betonowa dachówka to materiał mocno osadzony w tradycji, który nie ma zastosowania w nowoczesnej, awangardowej architekturze, mylą się. Najlepszym przykładem mogą być coraz bardziej popularnie dachówki płaskie. Polecane przez wielu uznanych producentów zarówno z materiałów ceramicznych, jak i betonowych, z powierzchnią angobowaną lub pokrytą glazurą, dostępne są w szerokiej palecie barw. I, w odróżnieniu od klasycznej „eski” z dynamicznym profilem fali, mogą być stosowane do pokrycia nowoczesnych domów, także tych o minimalistycznej, geometrycznej bryle.

 

Coś ekstra na dach

Odpowiedzią na najbardziej trwałe pokrycia ceramiczne czy betonowe są blachy dachowe tytanowo-cynkowe, z bardzo długą gwarancją (30-40 lat), przy trwałości szacowanej nawet na ponad wiek. Do produkcji takich blach, opatrzonych certyfikatem Quality Zinc, stosuje się wyselekcjonowane, bardzo czyste, niemal stuprocentowe stopy cynku z odpowiednim dodatkiem tytanu i miedzi. O ich trwałości decyduje naturalna cecha materiału, który pod wpływem czynników atmosferycznych pokrywa się patyną (z uwagi na dodatek miedzi w kolorze zielonkawym), stanowiącą warstwę ochronną, bez potrzeby konserwacji i zabezpieczania powierzchni blachy. Trudno oprzeć się wrażeniu, że jest to wariant pokryć dachowych z górnej półki.

Blachy tytanowo-cynkowe dostępne są w pasach o długości nawet kilkunastu metrów, przy szerokości 5060 cm i grubości 0,7 mm. Układa się je zawsze na pełnym i wypoziomowanym deskowaniu. Są różne metody łączenia: na rąbek stojący – podwójny lub kątowy – wykonywany przez dekarza, albo w gotowym systemie z listwami zatrzaskowymi.

W ostatnich latach obok blach tytanowo-cynkowych w długich pasach, dostępne są także mniejsze elementy pokrycia, jak panele (prostokątne płyty o powierzchni około 0,3 m2) czy łuski (drobnowymiarowe elementy w kształcie kwadratów, prostokątów, rombów), które różnią się grubością blachy oraz sposobem montażu na dachu.

Na koniec uwaga uniwersalna: wybór pokrycia dachowego zależy od preferencji i zasobności inwestora. Ponadto pokrycie powinno być dobrane do stylu architektonicznego domu oraz do rodzaju dachu i wytrzymałości dźwigającej go więźby. Istotne są też zasady montażu poszczególnych pokryć.

 

Systemowe akcesoria dachowe

Prawidłowe wykonanie każdego dachu (w tym spadzistego), niezależnie od wybranego rodzaju pokrycia, wiąże się z koniecznością zastosowania różnych systemowych akcesoriów dachowych. Dlatego świadomość, co do czego służy i co może okazać się niezbędne czy choćby przydatne na własnym dachu, wydaje się cenna.

Elementy przejść przez połać dachową to pierwsza grupa akcesoriów. Do tej grupy należą wszystkie rodzaje kominków i dachówek wentylacyjnych, przejść antenowych, przewodów do paneli solarnych itp. Kolejna grupa to elementy wentylacyjne i uszczelniające okapu i kalenicy. Istotne jest też doświetlenie poddaszy, które zapewniają okna połaciowe, wyłazy dachowe, świetliki tunelowe czy przezroczyste dachówki świetlikowe. Dachowe elementy mocujące to różnego rodzaju spinki do dachówek, podpórki łat kalenicy i naroży, klamry do mocowania gąsiorów, gwoździe do pokryć płaskich, wkręty itp. Powszechnie stosowane są obróbki komina, lukarn, koszy i innych połączeń. Niezwykle istotna jest komunikacja dachowa i zabezpieczenia przeciwśniegowe. To kwestia bezpieczeństwa zarówno ludzi przebywających na dachu lub w okolicy domu, samego dachu (rozwiązanie problemu naporu śniegu), jak i mienia wokół domu (problem zagrożenia wywołanego przez masy spadającego z dachu śniegu). Elementy tych dwóch systemów powinny znaleźć się na każdym dachu spadzistym.

AN, JL

Zdjęcia: AHI Roofing, Pixabay

 

POKRYCIA I AKCESORIA DACHOWE - GDZIE KUPIĆ

Lista polecanych firm oferujących pokrycia i akcesoria dachowe

 

 


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz
Komentarze